1. ĐIỀU 4: Bổ sung hoặc định nghĩa rõ ràng hơn một số từ ngữ. Chẳng hạn, tác phm phái sinhlà tác phm được sáng to trên cơ s mt hoc nhiu tác phm […]”; hoặc sao chéplà vic to ra bn sao ca toàn b hoc mt phn tác phm […]”.
  2. ĐIỀU 7: Bổ sung giới hạn quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca: Tổ chức, cá nhân thực hiện quyền không được ngăn chn, cn tr vic ph biến, s dng các đối tượng nêu trên. Đây là sửa đổi mang tính thời sự sau sự cố bị tắt tiếng Quốc ca trên nền tảng Youtube.
  3. ĐIỀU 12A: Bổ sung Điều 12a quy định về tác giả, đồng tác giả. Thực tế thì phần lớn điều này đã có trong Nghị định 22/2018/NĐ-CP, nay được đưa vào luật với một số quy định rõ ràng hơn. Cụ thể, luật làm rõ hơn về đồng tác giả là có “ch ý là s đóng góp ca h được kết hp thành mt tng th hoàn chnh”. Với quy định này thì việc phân biệt giữa tác phẩm đồng tác giả và tác phẩm phái sinh sẽ trở nên minh thị hơn.

Đồng thời, luật cũng đã có những quy định cụ thể hơn về quyền nhân thân đối với các loại hình tác phẩm do tập thể tác giả tạo nên như điện ảnh, sân khấu.

  1. ĐIỀU 19: Bổ sung về quyền đặt tên cho tác phẩm (thuộc nhóm quyền nhân thân) có thể “chuyn quyn s dng […] cho t chc, cá nhân nhn chuyn giao quyn tài sn […]”. Quy định này cũng kéo theo sự thay đổi của Khoản 1, Điều 47. Một mặt, quy định này có thể xem là luật hóa một thông lệ trong ngành xuất bản, khi mà không phải lúc nào tác giả cũng được toàn quyền đặt tên mà phải thỏa hiệp với nhà xuất bản để lựa chọn một tên phù hợp. Khi đó, nếu thỏa thuận được ghi nhận trong hợp đồng thì dễ dẫn đến khả năng bị vô hiệu căn cứ theo luật cũ. Tuy nhiên, mặt khác thì quy định này lại làm sai lệch bản chất về tính toàn vẹn của tác phẩm khi tách rời giữa tên với phần nội dung tác phẩm. Với quy định mới này, quyền đặt tên vẫn là quyền không được chuyển nhượng nhưng có thể chuyển quyền sử dụng.
  2. ĐIỀU 20: Trước hết, Điều 20 không đưa thêm quyền tài sản mới nào mà chỉ định nghĩa chi tiết hơn một số quyền như Biu din tác phm, Sao chép tác phm, …Một số quy định thực chất chỉ là chuyển từ Nghị định 22/2018 vào luật.

Khoản 2 có một thay đổi đáng chú ý là “trường hp làm tác phm phái sinh mà nh hưởng đến quyn nhân thân quy đnh ti khon 4 điu 19 ca lut này còn phi được s đng ý bng văn bn ca tác gi. Điều này khá đáng ngại vì sẽ làm hạn chế đáng kể khả năng tự do khai thác tác phẩm của chủ sở hữu. Bởi lẽ, làm tác phẩm phái sinh chắc chắn sẽ phải sữa chữa, cắt xén tác phẩm gốc; còn để xác định những thay đổi đó có gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả không thì vô cùng mơ hồ. Vậy khi nào bị xem là “nh hưởng đến quyn nhân thân quy đnh ti khon 4 điu 19” để phải lập văn bản và khi nào thì không? Từ đó, gần như chủ sở hữu phải thỏa thuận bằng văn bản với tác giả trong mọi trường hợp để tránh rắc rối pháp lý.

Khoản 3 được quy định mới, bổ sung hai trường hợp chủ sở hữu quyền không thể ngăn cấm:

(1) Sao chép đ thc hin các quyn khác hoặc sao chép tm thi theo mt quy trình công ngh. Sao chép tạm thời ở đây có lẽ là system caching ứng dụng trên Internet giúp tăng tốc độ truy cập. Quy định này có thể sẽ mở đường cho một cơ chế safe harbour – miễn trách nhiệm đối với ISP về hành vi xâm phạm quyền tác giả của người dùng.

(2) Phân phi ln tiếp theo, nhp khu đ phân phi đi vi bn gc, bn sao tác phm đã được ch s hu quyn tác gi thc hin hoc cho phép thc hin vic phân phi.” Với quy định này, Việt Nam đã chính thức cho phép nhập khẩu song song tác phẩm được bảo hộ. Trước đây, luật quy định cấm “xut khu, nhp khu, phân phi bn sao tác phm mà không được phép ca ch s hu quyn tác gi – tức là hoàn toàn không áp dụng nguyên tắc hết quyền. Quy định cũ làm hạn chế khả năng tiếp cận của công chúng đến các tác phẩm đã lưu hành hợp pháp, nhất là từ thị trường nước ngoài.

  1. ĐIỀU 25: Quy định ở điều này có sự thay đổi khá toàn diện, trước hết là về tên gọi: đổi từ Các trưng hp s dng tác phm đã công b không phi xin phép, không phi tr tin nhun bút, thù lao thành “Các trường hp ngoi l không xâm phm quyn tác gi.” Tên gọi mới ngắn gọn, và tiệm cận với các cách gọi quốc tế như fair use, fair dealing hơn.

Một số thay đổi nổi bật đó là:

(1) T sao chép mt bn đ nghiên cu khoa hc, hc tp ca cá nhân và không nhm mc đích thương mi. Quy đnh này không áp dng trong trường hp sao chép bng thiết b sao chép”

Như vậy luật mới ghi nhận quyền tự sao chép phục vụ mục đích học tập, thay vì giới hạn ở giảng dạy và nghiên cứu như trước đây. Tuy nhiên, cần phải chờ văn bản hướng dẫn về “thiết bị sao chép”. Có lẽ cụm từ này ám chỉ máy photocopy. Vậy nếu tự chụp ảnh bằng điện thoại di động thì có được áp dụng không?

(2) “Sao chép hp lý mt phn tác phm bng thiết b sao chép đ nghiên cu khoa hc, hc tp ca cá nhân và không nhm mc đích thương mi”

Đây là một quy định hợp lý về các trường hợp ngoại lệ. Khoản này bổ sung cho khoản 1, và có lẽ sẽ rất hữu ích cho hoạt động của thư viện nơi thường đặt các máy photocopy cho người đọc sử dụng. Để áp dụng được quy định này, các cơ sở giáo dục cần phải ban hành quy chế nội bộ về tỷ lệ tối đa được sao chép, chẳng hạn: không quá 10% hoặc 20 trang/lần sao chép.

(3) “S dng hp lý tác phm đ minh ha […] nhm mc đích ging dy. […] có th bao gm vic cung cp trong mng máy tính ni bộ […]

Như vậy, bên cạnh trích dn hp lý, luật mới còn cho phép trường hợp s dng hp lý, mở đường cho việc sử dụng trực tiếp các tác phẩm để minh họa nhằm mục đích giảng dạy một cách dễ dàng hơn.

(4) “S dng tác phm trong hot đng thư vin không nhm mc đích thương mi, bao gm sao chép tác phm lưu tr trong thư vin đ bo qun, vi điu kin bn sao này phi được đánh du là bn sao lưu tr và gii hn đi tượng tiếp cn theo quy đnh ca pháp lut v thư vin, lưu tr; sao chép hp lý mt phn tác phm bng thiết b sao chép cho người khác phc v nghiên cu, hc tp; sao chép hoc truyn tác phm được lưu gi đ s dng liên thông thư vin thông qua mng máy tính, vi điu kin s lượng người đc ti cùng mt thi đim không vượt quá s lượng bn sao ca tác phm do các thư vin nói trên nm gi, tr trường hp được ch s hu quyn cho phép và không áp dng trong trường hp tác phm đã được cung cp trên th trường dưới dng k thut s;”

Quy định này đủ dài, chi tiết và tiến bộ để không cần phải bình luận gì thêm. Nó tạo điều kiện cho thư viện và liên thư viện được dễ dàng lưu trữ, hỗ trợ bạn đọc tiếp cận được nhiều nguồn tài liệu hơn bằng hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến.


  • Tải toàn văn Luật số 07/2022/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ tại đây

Về tác giả

Previous post Những sáng chế kỳ quặc nhất quả đất (Phần 1)
Next post Em có quên gì không?
0
Your Cart is empty!

It looks like you haven't added any items to your cart yet.

Browse Products