Vụ kiện hình xăm ở California ảnh hưởng đến luật bản quyền và cán cân của luật bản quyền.
Rất nhiều người trên thế giới này thể hiện cá tính hoặc thông điệp cá nhân thông qua hình xăm; đôi lúc hình xăm xuất hiện là để cho cá nhân khoe ra cá tính ẩn giấu của mính, cũng có thể hình xăm là công cụ tuyên truyền một thông điệp nào đó, hoặc, hình xăm còn được dùng để bày tỏ sự ngưỡng mộ, tôn kính, ái mộ, hoặc hoài niệm. Việc xăm hình lên da vừa mang tính cá nhân vừa mang tính công cộng. Bởi mục đích xăm và đối tượng xăm là cá nhân, nhưng hình xăm sẽ được công khai cho cộng đồng xem, một cách cố tình hoặc vô tình. Nhiều thập niên trôi qua kể từ khi việc xăm hình dựa trên hình ảnh thực tế trở nên nổi tiếng ở Mỹ, luật SHTT dường như có vẻ đã bỏ qua lĩnh vực này.
Nhưng một vụ kiện gần đây ở California đã mở đầu cho một sự mất cân bằng mới. Cánh cổng sáng tạo đứng trước sự phát triển quá mức của luật bản quyền tác giả nay càng ngày càng hẹp. Liệu tỉ lệ hợp lí giữa tự do sáng tạo, lợi ích cá nhân và sự độc quyền trong quyền tác giả sẽ biến mất?
Nghệ sĩ xăm hình nổi tiếng Kat Von D là đối tượng của vụ kiện đầu tiên về sáng tạo nghệ thuật và vi phạm bản quyền. Năm 2017, Von D, có tên pháp lý là Katherine Von Drachenberg, đã xăm một bức ảnh mang tính biểu tượng về nghệ sĩ jazz nổi tiếng jazz Miles Davis lên người. Von D không được trả tiền cho hình xăm nhưng đã đăng tác phẩm của mình lên mạng xã hội. Năm 2021, người chụp bức ảnh, Jeffrey Sedlik, đã đệ đơn kiện Von D vì vi phạm bản quyền. Aaron Moss, một luật sư về bản quyền ở California, cho biết: “Về cơ bản Jeffrey Sedlik nói rằng hình xăm gần giống với bức ảnh của anh ấy về Miles Davis và do đó anh ấy tin rằng Kat Von D đã vi phạm bản quyền”.
Von D đã khẳng định rằng phiên bản bức ảnh của cô là biến thể của bức ảnh gốc.
Một thẩm phán liên bang ở California gần đây đã quyết định rằng vụ án có thể được đưa ra xét xử. Khả năng phân nhánh cùng với ảnh hưởng lan tỏa của vụ việc là rất lớn đối với các nghệ sĩ xăm hình trên khắp nước Mỹ.
“Hình xăm thể hiện Miles Davis đưa ngón tay lên miệng giống như tấm ảnh, thậm chí Kat Von D đã thừa nhận sử dụng bức ảnh làm ảnh tham khảo, nhưng Kat Von D đã để lại dấu ấn của riêng mình vào nó theo phong cách xăm hình”. Lúc này, câu hỏi dành cho tòa là, “dấu ấn riêng của cô ấy đã đủ để làm thay đổi hình gốc chưa? Nó đã khiến tác phẩm xăm hình riêng biệt chưa? Nó có phải là biến thể? ” Kristelia Garcia, người dạy luật sở hữu trí tuệ, bản quyền và bằng sáng chế tại Đại học Colorado cho biết.
Amelia Brankov, một luật sư bản quyền không liên quan đến vụ việc, phát biểu rằng: “Các vụ việc vi phạm như này hoặc tương tự như vụ này sẽ buộc người có hình xăm phải để lộ cánh tay có hình để góp phần vào chứng cứ chứng minh hành động vi phạm”. “Điều này có thể khiến các nghệ sĩ xăm mình, những người được yêu cầu đổ mực và lên hình ảnh thuần túy theo yêu cầu của khách hàng của họ, tạm dừng công việc vì đối diện với rất nhiều nguy cơ pháp lí khác nhau”. Từ vụ án chưa được xử này, nguy cơ mới xuất hiện trong giới xăm nghệ thuật đó là “ xăm sai” hay “ xăm đúng” – bạn biết đấy, như đã nói ở trên, xăm đúng có thể sẽ là hình xăm không vi phạm bản quyền.
Nhưng thế giới sáng tạo luôn có sự vay mượn ý tưởng. Vậy chừng mực cho xăm đúng và xăm sai sẽ nằm ở đâu?
Vụ việc vi phạm này cho thấy sự phức tạp sâu sắc và rộng rãi của quyền tác giả tại Mỹ, và sớm, sẽ là thế giới. Bảo hộ quyền tác giả, nếu như trước đây, chỉ phát triển ở các lĩnh vực nghệ thuật truyền thống và nội dung mạng thì nay lan ra các lĩnh vực nghệ thuật khác. Việc không xử lí chuẩn sẽ khiến nước Mỹ có những án lệ sai và hình thành tiền đề cho việc “ độc quyền giết chết sáng tạo”.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về quyền nhân thân và tác giả, Min khuyên bạn đọc ba bài sau, sẽ rất có lợi cho việc tìm hiểu sâu về bảo hộ quyền tác giả:
- http://Phần 1: Giới thiệu về Quyền nhân thân (Moral rights) trong luật Bản quyền
- http://Phần 2: Quyền nhân thân trong các hiệp ước quốc tế về quyền tác giả
- http://PRIVATE: GIỚI HẠN CỦA QUYỀN TÁC GIẢ VÀ QUYỀN CÁ NHÂN TRONG TÁC PHẨM NHIẾP ẢNH
Bài viết tham khảo thông tin từ nguồn: https://gizmodo.com/apple-watch-touch-id-patent-wearable-smart-face-iphone-1849151924
Nguồn ảnh: https://copyrightlately.com/
© All rights reserved.
*** Vui lòng đọc kỹ yêu cầu về Bản quyền trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh của blog.
Về tác giả
Min Min
Amy Nguyễn đang lãnh đạo IPGEEKLAB với vai trò CEO, một cơ sở nghiên cứu sở hữu trí tuệ (IP) và cung cấp dịch vụ sở hữu trí tuệ 360 độ, với hai đầu cầu ở New York, Hoa Kỳ và Hồ Chí Minh, Việt Nam. Amy tu nghiệp từ các chương trình IP cao cấp từ Đại học Pennsylvania, Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông (HKUST), và Đại học Jagiellonian tại Ba Lan. Amy hiện đóng vai trò cố vấn chính trong Tiểu ban Chuyên gia IP của Ủy ban Pháp luật về Sở Hữu Trí Tuệ của Phụ nữ tại Hiệp hội Luật Sở Hữu Trí Tuệ Mỹ. Với hơn một thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực IP số, tập trung vào khai thác dòng tiền từ IP, thương mại hóa IP và lập kế hoạch chiến lược, Amy là một cố vấn đáng tin cậy cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt là các nhà sản xuất trong lĩnh vực giải trí, âm nhạc, trò chơi điện tử, thương mại điện tử và thời trang cao cấp; cô giúp họ định hướng và bảo vệ quyền sáng tạo và thương mại của họ.